گیاهی است از خانواده بقولات و تا حال ۲۰ گونه مختلف از ان شناسایی شده‌است. گونه معروف و معمول آن که برای مصرف میوه و ثمر ان به‌طور سبز یا خشک کاشته می‌شد. دارای نام علمی Hassk vigna sinensis (L) savi. Ex می‌باشد.
سابقاً این گیاه را گیاه شناسان در جنس Dolichos طبقه‌بندی می‌نمودند ولی فعلاً معمول استکه ان را در جنس Vigna می‌گذارند. در تعدادی از مدارک V.catjang را به عنان نام اصلی ذکر می‌کنند و در عده‌ای نیز V. cylindrica و بقیه به عنوان نام‌های مترادف می‌آوردند.
لوبیای چشم بلبلی از نظر خانواده گیاهی نزدیک به لوبیا است. گیاهی است یکساله مختص مناطق گرمسیر. ساقه ان قایم و افراشته، برگهای ان مرکب به طول حدود ۱۵ سانتی‌متر، برگچه‌ها ی ان ناز ک، بیضی، نوک تیز و دارای بریدگی است.
گلهای ان زرد یا زرد مایل به قرمز کنار برگ‌ها ظاهر می‌شد. میوه ان نیام مانند لوبیا و غلاف ان دراز که طول ان در بعضی ارقام مثلاً در دولیک اسپرژ تا ۹۰ سانتی‌متر می‌رسد که در ان ۴۰–۱۰ دانه قرار دارد. این گیاه در مناطق گرم آسیا و آمریکا و جنوب اروپا و جنوب ایران و در هندوستان می‌روید. در ایران در بلوچستان می‌روید و در سایر مناطق گرم ایران پرورش داده می‌شود. بسیار مقاوم به خشکی است.
موقع کشت ا چون باید هوا گرم شده باشد تا بروید دیرتر از سایر ارقام لوبیا می‌باشد و برداشت ان نیز مدتی پس از سایر ارقام لوبیاهای معمولی است. نام گونه‌ای که در بلوچستان ایران می‌روید V.catjang Endi, (Hook) ذکر می‌شود. ارقام مهم دولیک که برای دانه یا گل کاشته می‌شود به‌طور مختصر عبارتند از:
- لوبیای چشم بلبلی یا دولیک چشم سیاه که به فرانسوی Dolic a oeil noir یا Mougette یا Bannette و به انگلیسی Cowpea ویا Black eye pea گویند نام علمی این‌گونه همان است که در این بخش آمده به علاوه در کتب باغبانی نام این رقم را Dollichos unguiculatus یا Vigna unguiculata نیز می‌نویسند.
- دولیک مارچوبه‌ای که به فرانسوی Dolic asperge و به انگلیسی Yard ling bean گویند. این رقم را با ام Dolichos sesquipedalis در کتب باغبانی می‌نامند. این رقم مخصوص هندوستان و آمریکای حاره است.
- دولیک ارغوانی یا لوبیای گل که به فرانسوی Lablab و H yacinth – bean گفته می‌شود. این زقم معمولاً برای گل زیبای ان نیز کاشته می‌شود و خواص دارویی نیز دارد.